En sık görülen 5 kadın hastalığı ve tedavisi

Okan Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Cem Baykal anlattı!

Adet düzensizlikleri

Nedenleri: Üreme çağındaki kadınlarda sağlıklı adet sıklığı 21 günden sık, 35 günden seyrek olmamalıdır. Bu sınırların dışındaki adet düzeni anormaldir. Sebebinin saptanması ve tedaviyle düzeltilmesi gerekir. Çocukluktan ergenliğe geçiş aşamasındaki ilk yıllarda ve menopoza girme aşamasında düzen bozulur ve bu doğaldır.

Tedavisi: Altta yatan soruna bağlı olarak hormon düzenleyici tedaviler ile yapılabildiği gibi daha ciddi sorunlarda cerrahi gerekebilir. Günümüzde bu tip sorunlar için yaşa göre uygulanabilecek hormonlu spiral ya da birkaç gün kullanmak üzere planlanacak ilaç tedavileri de vardır.

Vajinal akıntılar

Nedenleri: Vajinanın enfeksiyonları bakteriyel ya da mantara bağlı olabilir. Hijyen sorunları ya da bazen aşırı hijyenik olma amaçlı yanlış uygulamalar, çok dar kıyafetler bile enfeksiyonları kolaylaştırabilir.

Tedavisi: Hap, vajinal fitil, enfeksiyon şeklindeki uygun antibakteriyel ilaçlarla tedavi edilir. Bazen vajen florasını düzenleyerek ‘iyi bakterilerin yerine konması’ yöntemi yeterli olabilir.

Çikolata kistleri (endometriozis)

Nedenleri: Çikolata kistleri (endometriozis) rahim içi döşeyerek bulunması gereken doku tipinin olması gereken bölge dışında da olmasıdır. Ağrı ve kısırlığa yol açabilir. Bazen herhangi bir belirti vermeyebilir. Bu durumda doktor hastayı izlemeyi tercih edebilir. Bu değerlendirme muayene, ultrason ve bazı kan testleri ile olabilir. Hastalığın tanısında tek yöntem karın boşluğunun kamerayla görülmesi ve biyopsi yapılmasıdır. Laparoskopi olarak adlandırılan bu yöntem genel anesteziyle yapılır. Göbek deliğinden 0.5 santimlik bir kesinden ince bir kamera sisteminin girmesiyle içerinin görüntülenmesi esasına dayanır. Kamera sistemi yüzlerce kat büyütme imkanına sahip olduğu için en küçük anormal dokular bile incelenebilir ve biyopsi yapılabilir. Bazen laparoskopi yapmadan doktorun elle vajinal muayenesi sırasında eriştiği bulgularla da tanı mümkün olabilir.

Tedavisi: Tedavisinde üç ana başlıktan bahsedebiliriz.

İlaçlar: Hormonal tedavi hormon içermeyen ilaçlar olarak iki başlıktadır.

Cerrahi tedavi: Laparoskopi ve laparotomi gibi işlemleri içerir. Kısaca karın boşluğunun büyük kesi olmadan kamerayla görüntülenmesi ya da sezaryen gibi karın boşluğunun açılmasıyla yapılır.

Destek tedavisi: Fizyoterapi, psikolojik destek, bitkisel tıp gibi tedavileri içerir.

Miyomlar

Nedenleri:

Miyomlar iyi huylu tümörlerdir. Kötü huylu (sarkom) olma ihtimali yüzde 1’den daha azdır. Sıklıkla 35-45 yaşları arasında görülür. Miyomlar gebelik sırasında artan östrojen düzeyi nedeniyle büyüyebilir fakat lohusalıkta küçülürler. Bu nedenle gebelik planı olan miyomlu hasta, bir an önce gebe kalmalı ve bebeğini uzun süre emzirmeli.

Tedavisi:

Miyomun yerleşim yerine, verdiği bulgulara, büyüme hızına, hastanın yaşına, yakınmasına, doğum yapıp yapmamasına, gebelik planına göre karar verilir. Örneğin rahimin tam içine yerleşmiş gebelik planlayan ya da kanaması durmayan hastaya miyom alma operasyonu yapılır. Gebelik beklentisi olmayan kanama yapan miyomlar için rahimin alınması önerilir. Kanaması durmayan hastaya hormon tedavileri, hormonlu spiraller önerilebilir.

Rahim ağzı kanseri

Nedenleri: Rahim ağzında gelişen kötü huylu bir tümördür. Serviks kanseri diye de bilinir. Rahim ağzı kanseri için en önemli sebep HPV virüsüdür. Bu kanser HPV ‘ye yakalanmamış kadınlarda gelişmez. Ancak kadınlarda bağışıklığı baskılayıcı her türlü durum rahim ağzı kanserinin gelişme riskinin artırabilir. Çünkü bağışıklık düşüklüğü HPV ‘nin kalıcı enfeksiyon geliştirmesine, kansere dönüşmesine yol açabilir. HPV’ nin en önemli bulaşma yolu korunmasız cinsel ilişkidir. HPV enfeksiyonu kendiliğinden iyileşmezse bir dizi evreden geçerek en sonunda kansere dönüşür. Bu süreç yaklaşık 10-15 yıl sürer.

Tedavisi: Bu kanser türü ortaya çıkmadan önce bu kanserin öncülü olarak ortaya çıkan bazı durumlar olabilir. CIN kısaltılmasıyla bilinen rahim ağzı kanseri öncülü hastalık grubu, kanserin kendisine göre daha kolay tedavi edilir. Hastada bu kanser öncülü durum yakalanmadan gelişimini sürdürür ve kanser haline gelirse artık ameliyat, radyoterapi gibi yöntemlerle tedavi edilir. Bu nedenle bu kanser türünü henüz kanser haline gelmeden başlangıç halindeyken yakalamak gerekir. Rahim ağzı kanserini düzenli muayene ve smear testi yaptırarak önlemek mümkündür.